Arbeidsrecht België 2025 | Contracten, Ontslag, Paritaire Comités
Arbeidsrecht in België: contracten, ontslag, paritaire comités, RSZ-bijdragen. Complete gids voor werkgevers en werknemers.
En résumé : Het arbeidsrecht in België wordt gekenmerkt door een sterk sociaal overlegsysteem met 170+ paritaire comités. Sinds 2014 is het statuut arbeider/bediende geünificeerd met opzegtermijnen gebaseerd op anciënniteit. Werkgeversbijdragen bedragen ~25-27% van het brutoloon met minimumloon van ~€1.994 bruto/maand (2025).
Het Belgische Arbeidsrecht
Het arbeidsrecht in België wordt gekenmerkt door een sterk ontwikkeld sociaal overlegsysteem. Arbeidsvoorwaarden worden bepaald op drie niveaus: de wet, sectorale collectieve arbeidsovereenkomsten (paritaire comités), en bedrijfsakkoorden.
De hervorming van 2014 heeft het statuut arbeider/bediende geünificeerd, met een eengemaakt opzegstelsel op basis van anciënniteit. Het Belgische sociaal recht blijft niettemin complex met meer dan 170 paritaire comités.
Soorten Arbeidsovereenkomsten
Arbeidsovereenkomst voor Onbepaalde Duur (CDI)
De arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur is het standaardcontract in België. Het kan mondeling gesloten worden maar een geschrift wordt sterk aanbevolen. Beëindiging vereist een opzegtermijn of compenserende vergoeding.
Arbeidsovereenkomst voor Bepaalde Duur (CDD)
Contracten voor bepaalde duur moeten schriftelijk zijn en getekend vóór aanvang van het werk. Beperkingen: maximum 4 opeenvolgende contracten over 2 jaar (of 6 over 3 jaar indien elk ≥ 3 maanden). Daarna automatische omzetting naar onbepaalde duur.
Uitzendarbeid
Gebruikt voor tijdelijke noden (vervanging, piek in werkdruk). Het uitzendkantoor is de juridische werkgever. Strikte regels over duur en redenen.
| Contracttype | Kenmerken | Formaliteiten |
|---|---|---|
| Onbepaalde duur (CDI) | Onbepaalde duur, opzeg vereist | Geschrift aanbevolen |
| Bepaalde duur (CDD) | Max 4 over 2 jaar | Geschrift verplicht |
| Uitzendarbeid | Via erkend bureau | Driehoekscontract |
| Deeltijds | Min. 1/3 voltijds | Geschreven rooster verplicht |
| Studentenarbeid | Max 600u/jaar (verminderde bijdragen) | Specifiek contract |
Paritaire Comités (PC)
Paritaire comités vormen het hart van het Belgische systeem. Elke bedrijfssector valt onder een specifiek PC dat de sectorale arbeidsvoorwaarden bepaalt.
Meest Voorkomende Paritaire Comités
| PC Nummer | Sector | Bijzonderheden |
|---|---|---|
| PC 200 | Aanvullend paritair comité voor bedienden | "Vangnet" PC voor bedienden zonder specifiek PC |
| PC 124 | Bouw | Weerverletzegels, specifiek werkloosheidsregime |
| PC 302 | Horeca | Flexi-jobs, specifieke overuren |
| PC 226 | Internationale handel | Voordelige voorwaarden, sectorpremies |
| PC 336 | Vrije beroepen | Advocaten, accountants, consultants |
Verloning en Voordelen
Minimumloon (GGMMI 2025)
- 18+ jaar: ~€1.994 bruto/maand
- Sectorale barema's: Vaak hoger dan wettelijk minimum
- Indexering: Automatisch volgens prijsindex
Gangbare Voordelen
- Maaltijdcheques: Max €8/gewerkte dag (vrijgesteld tot bepaalde drempels)
- Ecocheques: Max €250/jaar voor ecologische aankopen
- Bedrijfswagen: Voordeel alle aard berekend (VAA)
- Groepsverzekering: Aanvullend pensioen (2e pijler)
- Hospitalisatieverzekering: Zeer gangbaar
- Eindejaarspremie: 13e maand vaak voorzien door PC
Ontslag in België
Opzegtermijnen (sinds 2014)
| Anciënniteit | Opzeg Werkgever | Opzeg Werknemer |
|---|---|---|
| 0-3 maanden | 1 week | 1 week |
| 3-6 maanden | 3 weken | 2 weken |
| 6-9 maanden | 4 weken | 2 weken |
| 1 jaar | 5 weken | 3 weken |
| 5 jaar | 18 weken | 6 weken |
| 10 jaar | 30 weken | 9 weken |
| 20 jaar | 62 weken | 13 weken |
Ontslaggronden
- Dringende reden: Fout die samenwerking onmiddellijk onmogelijk maakt (diefstal, geweld...) - geen opzeg
- Economische redenen: Herstructurering, afschaffing van functies
- Geschiktheid/Gedrag: Onvoldoende prestaties, ongepast gedrag
- Collectief ontslag: Renault-procedure indien ≥ 10 werknemers
Opgelet: Verplichte Motivering
Sinds CAO nr. 109 moet de werkgever het ontslag kunnen rechtvaardigen. Bij "kennelijk onredelijk" ontslag: vergoeding van 3 tot 17 weken loon bovenop de opzeg.
RSZ Sociale Bijdragen
| Type Bijdrage | Werkgeverstarief | Werknemerstarief |
|---|---|---|
| Basis RSZ-bijdrage | ~25% | 13,07% |
| Structurele vermindering | Variabel (verlaagt tarief) | - |
| Arbeidsongevallen | ~0,3-3% (risico-gebaseerd) | - |
| Sectorale bijdragen | Variabel per PC | - |
| Effectief totaal tarief | ~25-32% | 13,07% |
Arbeidstijd
- Wettelijke duur: 38 uur/week (gemiddeld over referteperiode)
- Dagelijks maximum: 11 uur
- Wekelijks maximum: 50 uur (met inhaalrust)
- Overuren: +50% (weekdag), +100% (zondag/feestdag)
- Nachtarbeid: Tussen 20u en 6u, gereguleerd
- Zondagsrust: Principe met sectorale uitzonderingen
Questions Fréquentes
Werkgeversbijdragen bedragen ongeveer 25-27% van het brutoloon (na structurele verminderingen). Ze dekken: sociale zekerheid (RSZ), arbeidsongevallenverzekering, sectorale opleiding, en paritair comité-specifieke bijdragen. Totale werkgeverskost is ongeveer 1,4x het brutoloon.
Sinds 2014 hangt de opzegtermijn alleen af van anciënniteit (geen onderscheid meer tussen arbeider/bediende). Voorbeelden: 0-3 maanden = 1 week, 3-6 maanden = 3 weken, 6-9 maanden = 4 weken, 5 jaar = 18 weken, 10 jaar = 30 weken. Bij zware fout, onmiddellijk ontslag zonder opzeg. Werkgever kan ook een compenserende vergoeding betalen.
Paritaire comités (PC) zijn sectorale organen die werkgevers en vakbonden samenbrengen. Elke sector heeft zijn eigen PC (bv. PC 200 voor bedienden, PC 124 voor bouw). Het PC bepaalt: loonschalen, arbeidsvoorwaarden, sectorale voordelen (maaltijdcheques, premies), en specifieke regels. Er zijn meer dan 170 PC's.
Standaardregime: 20 dagen wettelijk betaald verlof (4 weken) voor voltijds werk. Daarnaast: wettelijke feestdagen (10/jaar), sectoraal verlof (bv. PC 200 = extra dagen naargelang anciënniteit), en conventionele dagen. Vakantiegeld = 92% van het maandelijks brutoloon.
Essentiële elementen: identificatie van partijen, startdatum, functie en taakomschrijving, werkplaats, duur (onbepaald/bepaald), loon en voordelen, werkrooster, proefperiode (afgeschaft in 2014, met uitzonderingen), toepasselijke collectieve overeenkomst. Contract moet getekend worden vóór aanvang van het werk.
Wettelijke duur: 38u/week gemiddeld (over referteperiode). Absoluut maximum: 11u/dag, 50u/week (met inhaalrust). Overuren: 50% toeslag (weekdag) of 100% (weekend/feestdag). Verplichte pauze van 15 min na 6 uur werk. Nacht- en zondagswerk is gereguleerd.
Procedure: 1) Schriftelijke aangetekende kennisgeving met reden (sinds 2014 motivering verplicht), 2) Respecteren opzegtermijn of compenserende vergoeding betalen, 3) Documenten einde contract (C4, vakantieattest, laatste loonfiche). Speciale bescherming voor: vakbondsafgevaardigden, zwangere vrouwen, werknemers in tijdskrediet.
Sinds CAO nr. 109 moet ontslag gemotiveerd zijn door redenen gerelateerd aan geschiktheid, gedrag of noodwendigheden van de onderneming. Bij kennelijk onredelijk ontslag: vergoeding van 3 tot 17 weken loon. Werknemer heeft 2 maanden om motivering te vragen, werkgever 2 maanden om te antwoorden.
Trouvez Votre Avocat
Décrivez votre projet et nous vous mettrons en relation avec un avocat qualifié.
- Mise en relation gratuite
- Réponse sous 24 heures
- Avocats vérifiés